- Açıklama
- Değerlendirmeler (0)
Açıklama
Kişinin işlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneğini ifade eden isnat yeteneğini etkileyen nedenlerden en çok tartışmalı hususu bünyesinde barındıranlarından biri akıl hastalığıdır. Uzun yıllar boyunca hem tıp hem de hukuk alanlarında fazlaca tartışmış olan ve günümüzde de hâlâ tartışmalı konumunu koruyan akıl hastalığı meselesi bakımından Türk ceza hukukunda da birçok farklı görüş söz konusudur. Bu çalışmada Türk ceza hukukunda akıl hastalığı üç bölüm altında incelenmiştir.
Çalışmanın ilk bölümünde akıl hastalığına sahip olan kişilerin Türk ceza hukuku sistemindeki yerinin anlaşılabilmesi amacıyla öncelikle isnat yeteneği kavramı ve esası incelenmiş, ardından isnat yeteneğinin suç genel teorisindeki yerine ilişkin görüşler ele alınmıştır. Sonrasında akıl hastalığı kavramı ve akıl hastalıklarının sınıflandırılması ve Türk ceza hukuku uygulamasında sıkça karşılaşılan akıl hastalıklarına değinilmiştir. Ardından akıl hastalığı olup olmadığı tartışmalı olan hususlar incelenmiş ve akıl hastalığının ceza sorumluluğu üzerindeki etkisine ilişkin açıklamalarda bulunulmuştur.
Çalışmanın ikinci bölümünde 765 sayılı mülga ceza kanunu öncesi dönem ve mülga ceza kanunu düzenlemesi ardından da 5237 sayılı ceza kanununda akıl hastalığı düzenlemesine ilişkin bilgiler verilmiştir. Ardından güvenlik tedbirleri hakkında genel bir açıklama yaparak akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirlerine ilişkin değerlendirme yapılmıştır.
Çalışmanın üçüncü ve son bölümündeyse topluma yeniden kazandırma kavramı Türk hukukundaki düzenlemeler çerçevesinde açıklanarak topluma yeniden kazandırmada akıl hastalığı olanların durumu incelenmiştir. Bu inceleme sonrasında da Türkiye’de akıl hastalığı olan suç işlemiş kişilerin topluma yeniden kazandırılmasına ilişkin çalışmalara değinilmiştir. Son olarak akıl hastalığı olan suç işlemiş kişiler için alternatif bir yargılama modeli olarak akıl sağlığı mahkemeleri hakkında bilgiler verilmiş ve Brooklyn Akıl Sağlığı Mahkemesi uygulaması çerçevesinde akıl sağlığı mahkemelerinin Türkiye’de uygulanabilirliği hususunda önerilerde bulunulmuş ve çalışma tamamlanmıştır.
Konu Başlıkları
İsnat Yeteneği Kavramı ve Esası
Akıl Hastalığı Kavramı, Sınıflandırması ve Tartışmalı Durumlar
Türk Ceza Kanununda Akıl Hastalığına İlişkin Düzenlemeler
Topluma Yeniden Kazandırma ve Akıl Sağlığı Mahkemeleri
İlgili Kategoriler
İçindekiler
Önsöz
5
Teşekkür
9
Kısaltmalar
15
Giriş
17
Birinci Bölüm
İSNAT YETENEĞİ VE AKIL HASTALIĞI
I. İSNAT YETENEĞİ KAVRAMI VE ESASI
21
A. İsnat Yeteneği Kavramı
21
1. Genel Olarak
21
2. Anlama Yeteneği
23
3. İsteme Yeteneği
24
B. İsnat Yeteneğinin Esası
25
1. Genel Olarak
25
2. İrade Özgürlüğünü Esas Alan Teoriler
26
3. Determinist Teoriler
29
4. Diğer Teoriler
30
a. Normallik
31
b. Kişiliğe Uygunluk
31
c. Korkabilme
32
d. Sorumluluğa İlişkin Ortak Anlayış
33
C. İsnat Yeteneğinin Bulunması Gereken Zaman
34
1. Genel Olarak
34
2. Sebebinde Serbest Hareketler
35
a. Genel Olarak
35
b. Sorumluluğun Esası ve Türü
36
c. Cezalandırılmamasına İlişkin Görüşler
40
II. İSNAT YETENEĞİNİN SUÇ GENEL TEORİSİNDEKİ YERİ
41
A. İsnat Yeteneği ve Suç İlişkisi
41
B. İsnat Yeteneği ve Kusurluluk İlişkisi
41
1. Kusurluluk Kavramına İlişkin Temel Anlayışlar
41
2. Kusurluluğun Ön Şartı Olarak İsnat Yeteneği
43
3. Kusurluluğun Unsuru Olarak İsnat Yeteneği
44
4. Kusurluluktan Bağımsız Bir Kavram Olarak İsnat Yeteneği
45
5. Fiil Üzerinde Hata ve İsnat Yeteneği
46
III. AKIL HASTALIĞI KAVRAMI VE AKIL HASTALIKLARININ SINIFLANDIRILMASI VE TÜRK CEZA HUKUKU UYGULAMASINDA SIKÇA KARŞILAŞILAN AKIL HASTALIKLARI
47
A. Akıl Hastalığı Kavramı
47
B. Akıl Hastalıklarının Sınıflandırılması ve Uygulamada Sıkça Karşılaşılan Akıl Hastalıkları
49
1. Genel Olarak
49
2. Nörogelişimsel Bozukluklar
51
3. Şizofreni veya Diğer Birincil Psikotik Bozukluklar
54
4. Katatoni (Donakalım)
57
5. Duygudurum Bozuklukları
57
6. Kaygı veya Korkuya İlişkin Bozukluklar
59
7. Obsesif Kompulsif ve İlişkili Diğer Bozukluklar
61
8. Spesifik Olarak Stresle İlişkili (Stres Merkezli) Bozukluklar
62
9. Dissosiyatif Bozukluklar
62
10. Madde Kullanımına ve Bağımlılık Davranışına İlişkin Bozukluklar
63
11. Dürtü Kontrol Bozuklukları
63
12. Yıkıcı Davranış Bozuklukları ve Asosyal Bozukluklar
64
13. Kişilik Bozuklukları
65
14. Yapay Bozukluklar (Düzmece Hastalık)
66
15. Nörobilişsel Bozukluklar
66
16. Hamilelik, Doğum ve Doğum Sonrası (Lohusalık) Dönemle İlişkili Ruhsal ve Davranışsal Bozukluklar
68
17. Sinir Sistemi Bozuklukları
69
IV. AKIL HASTALIĞI OLUP OLMADIĞI TARTIŞMALI DURUMLAR
69
A. İhtiras
69
B. Canavarca His
70
C. Psikopati
71
D. Hipnotik Telkinler
73
E. Uykuya/Uyanmaya İlişkin Bozukluklar
74
F. Parafilik Bozukluklar
75
G. Premenstrüel Sendrom
77
V. AKIL HASTALIĞININ CEZA SORUMLULUĞU ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
79
1. Biyolojik Sistem
79
2. Psikolojik Sistem
79
3. Karma Sistem
80
B. Akıl Hastalığının Ceza Hukukuyla İlişkisinin Tarihsel Süreci
80
1. Genel Olarak
80
2. Roma Hukuku
81
3. Cermen Hukuku
82
4. Kilise Hukuku
83
5. Orta Çağ Dönemi
83
6. 18. Yüzyıl Sonrası Ceza Hukuku
83
İkinci Bölüm
TÜRK CEZA KANUNUNDA
AKIL HASTALIĞINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
I. 765 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU ÖNCESİNDE VE DÖNEMİNDE AKIL HASTALIĞI
85
A. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu Öncesi Dönem
85
B. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi
85
II. 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDA AKIL HASTALIĞI
88
A. İsnat Yeteneğini Kaldıran Bir Neden Olarak Akıl Hastalığı (TCK m. 32/1)
88
1. Genel Olarak
88
2. Akıl Hastalığının Varlığı
89
3. Akıl Hastalığının Suçun İşlendiği Anda Bulunması
90
4. Fiilin Hukuki Anlam ve Sonuçlarını Algılayamama veya Fiille İlgili Davranışları Yönlendirme Yeteneğinde Önemli Ölçüde Azalma
91
5. Nedensellik Bağı
92
B. İsnat Yeteneğini Azaltan Bir Neden Olarak Akıl Hastalığı (TCK m. 32/2)
93
C. Yargılama Sırasında Ortaya Çıkan Akıl Hastalığı
94
D. Suçun Akıl Hastalığı Olan Kişiye Karşı İşlenmesi
95
III. GÜVENLİK TEDBİRLERİ
97
A. Güvenlik Tedbirlerinin Ortaya Çıkışı
97
B. Güvenlik Tedbirlerinin Amacı ve Hukuki Niteliği
98
C. Güvenlik Tedbirlerinin Tanımı ve Uygulanma Şartları
100
IV. 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDA YER ALAN AKIL HASTALARINA İLİŞKİN GÜVENLİK TEDBİRLERİ
101
A. Genel Olarak
101
B. İsnat Yeteneği Bulunmayan Akıl Hastalarına İlişkin Güvenlik Tedbirleri
102
1. Tedavi Tedbiri (TCK m. 57/1)
102
2. Yüksek Güvenlikli Sağlık Kurumu
104
3. Yüksek Güvenlikli Sağlık Kurumundan Serbest Bırakma (TCK m. 57/2)
105
4. Tıbbi Kontrol ve Takip (TCK m. 57/3)
106
5. Tıbbi Kontrol ve Takibin Şekli (TCK m. 57/4)
107
6. Yeniden Tedbir Uygulanması (TCK m. 57/5)
107
C. İsnat Yeteneği Azalmış Akıl Hastalarına İlişkin Güvenlik Tedbirleri
108
Üçüncü Bölüm
TOPLUMA YENİDEN KAZANDIRMA VE
AKIL SAĞLIĞI MAHKEMELERİ
I. AKIL HASTALARININ TOPLUMA YENİDEN KAZANDIRILMASI
111
A. Türk Hukukundaki Düzenlemeler Çerçevesinde Topluma Yeniden Kazandırma Kavramı
111
B. Topluma Yeniden Kazandırmada Akıl Hastalığı Olan Kişilerin Durumu
116
C. Türkiye’de Akıl Hastalığı Olan Suç İşlemiş Kişilerin Topluma Yeniden Kazandırılmasına İlişkin Çalışmalar
121
II. AKIL SAĞLIĞI MAHKEMELERİ (ALTERNATİF BİR MODEL)
126
A. Akıl Sağlığı Mahkemeleri
126
1. Tarihçe ve Ortaya Çıkış Nedenleri
126
2. Amaç ve Tanım
129
3. Katılımcılar ve Genel İşleyiş
131
B. Brooklyn Akıl Sağlığı Mahkemesi Yapısı Çerçevesinde Akıl Sağlığı Mahkemelerinin Türkiye’de Uygulanabilirliği
140
1. Genel Olarak
140
2. Mahkeme Ekibi
141
3. İtham Anlaşması
143
4. Kabul Edilen Suç Tipleri
145
5. Kabul Edilen Akıl Hastalıkları
146
6. Tedavi Süresinin Belirlenmesi ve Tedavi Sırasında Barınma Hizmetleri
147
Sonuç
149
Kaynakça
155
Kavram Dizini
173
“Türk Ceza Hukukunda Akıl Hastalığı –Ceza Hukuku Monografileri– Seçkin Yayıncılık” için yorum yapan ilk kişi siz olun
Değerlendirme yazabilmek için oturum açmalısınız.
Değerlendirmeler
Henüz değerlendirme yapılmadı.